گنبد شیشه ای از طراحی تا اجرا
گنبد شیشه ای دریچهای برای هدایت نور طبیعی خورشید به داخل بنا و همچنین المانی جهت زیبایی بیشتر محیط! از سقفهای ساده و گچی خسته شده اید؟ علاقمند به عبور نور طبیعی به محیط، در گذر از رنگها به جای استفاده از نورهای مصنوعی هستید؟ به دنبال تغییری چشم نواز و خلاقانه میگردید؟ پیشنهاد ما به شما بهره گیری از گنبدهای شیشه ای رنگی میباشد. عبور نور طبیعی خورشید از این سازه، جلوهای فوقالعادهای به محیط میبخشد.
گنبد شیشه ای و نقوش آن در معماری بناهای ایرانی
گنبدهای شیشه ای در طول تاریخ حضوری پر رنگی در طراحی و ساخت بناها علی الخصوص بناهای ایرانی داشته اند. گنبد شیشه ای در معماری اروپایی، بیشتر در ساخت سقف کلیساها مرسوم بوده و در بناهای باستانی خودمان می توان به سقف حمامهای تاریخی و همچنین عمارتهای کلاه فرنگی (راه یافته از معماری غربی) اشاره نمود.
۱- گنبد شیشه ای پله ای.
این نوع گنبد، اگر چه از دیدکلی گرد و گنبدی به نظر می آید ولی درواقع از قطعات مسطح شیشه تشکیل شده که با چرخش زوایا، در کل نمایی گنبدی شکل را پدید میآورد. . این نوع شیشه قابلیت سکوریت شدن (مات شدن) را دارد. این ویژگی سبب میشود تا کاربران با خیالی آسوده از فضا و محیط لذت ببرند. در ساخت گنبد شیشه ای پله ای میتوان از شیشه های دکوراتیو نیز استفاده نمود تا زیبایی بیشتری ایجاد کنند.
۲- گنبد شیشه ای خم
در ساختار گنبدهای شیشه ای، بعد از ساخت فریم اصلی که می تواند به چند تکه مساوی تقسیم شود، نیاز است تا فریم را با شیشه پوشش دهیم. این شیشه ها در کوره و بر روی قالب تهیه شده از روی فریم، باکمک حرارت خم می شوند. . شیشه خم شده ی مورد استفاده در گنبد شیشه ای “دو قوسه” است. به این معنا که هم از طول و هم از عرض قوس پیدا میکند. خم این نوع شیشه نیازمند مهارت زیادی است و بسته به اندازه ی آن به کوره هایی با ابعاد مناسب نیاز است.
جهت ایمنی این شیشه ها، برای هر لته، دو شیشه یکسان ساخته شده و به یکدیگر لمینیت می شوندن کار موجب میشود تا در صورت ایجاد ضربه، شیشه ها به پایین نریزند و برای کسی خطری ایجاد نکنند. خوشبختانه در ایران ساخت گنبد شیشه ای قابل اجراست و با ایجاد هماهنگی بین کارگاه های خم شیشه، سازنده فریم و قالب ساز چنین پروژه هایی به خوبی پیاده سازی میشود.
تکنیک های ساخت یک گنبد شیشه ای چیست؟
گنبدها سازه هایی هستند که از نظر بصری، دارای حس روانشناختی قوی و زیبایی شناسی منحصر به فردی میباشند احساسات انسانی با قرار گرفتن در زیر گنبد، شکلی متعالی به خود گرفته و انسان را به تحسین وا می دارد. گنبدها با توسعه تکنولوژی و توان مهندسی و فنی، این امکان را یافته تا با شیشه قابلیت اجرا شدن را داشته باشند تا بتوانند با عبور و کنترل نور در فضا، زیبایی خیره کننده و نقوشی زیبا پدید آورند.
مرسوم است؛ بیشتر در ساختمانهایی با سقف بلند و برای جلوه ی بیشتر از گنبدهای شیشهای، استفاده شود. اما استفاده از این تکنیک، محدودیتی ندارد و در بناهایی با ارتفاع سقف معمولی نیز قابل اجرا میباشد. انواع گنبدهای شیشه ای را برای اکثر ساختمانهای مسکونی، تجاری و فرهنگی میتوان به کار برد.
تکنیک استیند گلس Stained Glass
تکنیک ترکیب شیشههای رنگی در کنار فلز، که با نام تجاری استیند گلس Stained Glass شناخته میشود، از دیرباز نقش بارزی در فرهنگ و معماری ایرانی داشته است (نظیر کاخ گلستان در تهران و مسجد نصیرالملک در شیراز) و توانسته در هنر معماری مدرن امروزه نیز جایگاه ویژهای پیدا کند. خوش رنگ و لعاب، که شیشه نقشینه یا استین گلاس نام گرفته است، معماری مناطق کویری بیشترین کاربرد را دارد که گاه، نشان از بخت بلند و دارایی صاحب خانه است.
از قرار دادن متبحرانه ی این شیشه های رنگی در کنار هم، گنبدی کوچک یا عظیم میتوان ساخت که جایگزین سقف شود و جلوه ای خاص به محیط ببخشد. طراحی گنبد شیشه ای استین گلاس نیازمند تجربه، آشنایی با تکنیک استیند گلاس، شناخت و آشنایی با متریال شیشه، خلاقیت و اطلاع از اصول زیبایی شناسی و ترکیب رنگ میباشد
مراحل ساخت یک گنبد شیشه ای با تکنیک استین گلاس
هر چند در معماری سنتی گنبدها همواره با سنگ و آجر ساخته میشدند. اما امروزه جلوه گنبدها به مصالح متفاوتی مربوط است که در ساخت آن بکار برده میشود، نظیر گنبد شیشه ای استیند گلس. این نوع گنبد به فریم و پایه ای فلزی یا آهنی نیازمند است.
ابتدا قطعات شیشه را با توجه به ابعاد و اشکال از پیش تعیین و طراحی شده، با دقت بسیار بالایی برش میدهند و سپس بوسیله مقطع فلزی H شکلی به یکدیگر متصل میکنند. پس از مونتاژ کامل، نقاط اتصال این فلزات، به یکدیگر جوش داده شده تا قطعات شیشه مستحکم تر و پایدارتر شوند. میتوان با استفاده از گلیز (پودری شبیه سیمان) و پاشیدن آن بر روی سطح شیشه پایداری آن را بیشتر کرد.
شیشه های تراش خورده (بِوِلد) نقش به سزایی در ایجاد جلوههای بصری در استیند گلاس ایفا میکنند. محیط این قطعات با استفاده از دستگاه تراش شیشه، به شکل الماسی درمیآیند و هنگام عبور نور از آن، و با شکست نور، جلوه ای بی همتا خلق میکند. در نهایت پس از ساخت گنبد شیشه ای، در صورت تمایل و با توجه به محیط، میتوان بر روی آن تزییناتی با تکنیک ویترای انجام داد که سبب خودنمایی گنبد به شکلی دکوراتیو میشود.
تکنیک تیفانی گلس
تیفانی گلس، تکنیکی از مجموعه تکنیکهای تزئینی شیشه میباشد که توسط کامفورت تیفانی (هنرمند آمریکایی) توسعه پیدا کرد. اجرای این تکنیک نیاز به دقت بسیار بالا و صرف زمان دارد. مهارت هنرمند و نیز دقت در برش شیشه، در اجرای اصولی این تکنیک بسیار حائز اهمیت است. این تکنیک همچنین در ساخت شیشه های تخت منقوش، جواهرات و آباژورهای دست ساز کاربرد دارد.
مراحل ساخت یک گنبد شیشه ای با تکنیک تیفانی گلس
در تکنیک تیفانی گلس، قطعات کوچک یا بزرگ شیشه، طبق طرح و الگوی از پیش طراحی شده برش میخورد و سپس دور تا دور هر قطعه بوسیله کاپرفول (فویل مسی) پوشانده میشود.
پس از انجام این کار شیشه ها، که در رنگ های متنوعی هستند طبق الگو چیده شده و بر روی آنها لحیم کاری با قلع انجام میگیرد. عمل لحیم کاری باعث میشود تا قطعات کوچک شیشه که قبل از آن جدا از هم بودند، به صورت مستحکم و پیوسته درآیند. پس از انجام لحیم کاری تمام قطعات یک پارچه شده و به صورت یک تکه در می آیند.
ایجاد یک سقف شیشهای چه مزایایی دارد؟
- استفاده بهینه و خلاقانه از سقف.
- بهرهمندی از نور طبیعی خورشید.
- ارتقاء کیفیت فضایی لوکس و خاص.
- حجم دادن به فضای محدود در بناها.
- نمایان شدن انواع رنگ و رقص نور در بنا.
- ایدهای جذاب برای روح بخشیدن به دکوراسیونی خشک.
- افزودن آثار هنری زیبا و دست ساز، به بخشی از ساختمان.
گنبد های شیشه ای نوعی المان تزئینی در طراحی و دکوراسیون داخلی میشوند که با تکنیک های مختلفی طراحی و قابل اجرا می باشند. از گنبدهای شیشه ای علاوه بر این که در محیط های تجاری و بیزینسی بیشترین کاربرد را دارند، صاحبان بعضی منازل نیز از ایجاد این سازه در محیط خانه استقبال کرده اند.. این سازه ی گنبدی شکل، با استحکام و پایداری خود، به امر وسعت بخشیدن به فضا کمک کرده و زیبایی جلوه ی محیط را دو چندان میکند.