یک رو نر کردن چوب در نجاری چیست؟
یک رو نر در نجاری به معنی صاف و مرتب کردن سطح چوب است به شکلی که پستی و بلندی های سطح چوب از بین برود و چوب خام برای ساخت سازه های مختلف آماده شود. یک رو نر کردن سطح چوب از کارهای اولیه و مقدماتی است که بر روی سطح چوب انجام می شود تا چوب صاف و پرداخت شود. این کار با استفاده ابزار نجاری انجام می شود یعنی در چند مرحله بسته به سطح چوب سعی می شود تا لایه ای متناسب با ناهمواری های چوب از سطح آن برداشته شود تا سطح چوب یکسان و یکنواخت شود.
برای یک رو نر کردن چوب در نجاری چه باید کرد؟
ابتدایی ترین مرحله در ساخت محصولات چوبی یک رو نر کردن چوب می باشد یعنی چوب را روی دستگاه رنده میزی قرار داده و با انجام تنظیمات لازم نسبت به برداشتن ناهمواری های کوچک سطح چوب اقدام می کنند تا کار پرداخت و صاف شدن سطح چوب انجام شود. یک رو نر کردن چوب معمولا در دو مرحله انجام می شود به این شکل که اول با رنده عمل بار برداری در قسمت سطح چوب انجام می شود تا به زاویه ۹۰ درجه یا قائمه برسد. برای چک کردن آنکه چوب به زاویه قائمه رسیده باشد از گونیای نجاری استفاده می شود. برای یک رو نر کردن چوب باید به این نکته توجه داشت که برای ساخت اجزاء یک سازه چوبی، یک حد استانداردی وجود دارد که اگر سطح چوب بیش اندازه ناصاف باشد و برای صاف کردن قرار باشد لایه برداری زیادی از سطح آن انجام شود ممکن است از نظر استحکام مقاومت چوب کاهش پیدا کند و برای استفاده در انواع سازه مناسب نباشد. در هنگام لایه برداری سطح چوب هم باید توجه شود که چوب دارای لقی و تکان نباشد که لایه برداری به صورت یکنواخت انجام نشود و به دلیل صاف نشدن سطح چوب، احتیاج به لایه برداری بیش از حد باشد و این کار باعث پایین آمدن کیفیت چوب شود.
برای یک رو نر کردن چوب از چه ابزاری می توان استفاده کرد؟
برای ساخت سازه های چوبی، باید سطح چوب خام به شکلی صاف و پرداخته شود که سطح یکنواخت و قابل قبولی داشته باشد استفاده از روش یک رو نر کردن یکی از مراحل اولیه برای آماده کردن چوب می باشد به این معنی که پس از صاف و صیقلی شدن سطح چوب می توان به راحتی کارهای دیگر مثل انواع برش و فرم دهی، فارسی بری و … را براحتی روی چوب پیاده کرد. یکی از مهمترین و ابتدایی ترین وسایلی که در صنعت چوب برای صاف کردن سطح چوب استفاده می شود رنده است. رنده چوب دارای انواع مختلفی است که روی دستگاه های چند کاره چوب نصب می شود و نوع مکانیزه آن به حساب می آید ولی باید توجه داشت که برای کارهای کوچک نیز رنده های دستی که با نیروی یدی کار می کند وجود دارد که در دو نوع چوبی و فلزی تولید شده و در بازار موجود می باشند. ابزارهایی که برای یک رو نر کردن چوب استفاده می شود را می توان به شکلی که در ادامه می آید مورد بررسی قرارداد.
گونیای نجاری
از گونیای نجاری استفاده های مختلفی می شود که از نمونه پرکار برد آن می توان به اندازه گیری قائمه بودن زاویه پرداخت و صاف کردن چوب اشاره کرد، همچنین از آن برای قرارگیری چوب ها به شکل قائمه با زاویه ۹۰ درجه در کنار هم استفاده می شود. گونیا در صنعت چوب دارای انواع مختلفی است که از مهمترین نمونه های پر کاربرد آن می توان به گونیای نجاری متحرک و گونیای مرکب نجاری اشاره کرد.
رنده دستی و یک رو نر کردن چوب
در کارگاه های نجاری سنتی برای صاف و صیقلی کردن سطح چوب از رنده دستی استفاده می شود. رنده دستی چوب یکی از مدل های با کیفیت رنده است که از آن در ساخت انواع ماکت های چوبی و کارهای کوچک و خورده کاری استفاده می شود. این نوع رنده برای استفاده در کارهای کوچک مناسب بوده و از استحکام بالایی برخوردار می باشد. تیغه رنده های دستی از دو طرف تیز است و در صورتی که یک سمت آن کند شود می توان از سمت مقابل برای رنده زدن سطح چوب استفاده کرد.
رنده انگشتی
رنده انگشتی با نام رنده مشتی هم شناخته می شود، رنده انگشتی هم یکی از رنده های نوع دستی است که از آن برای فرم دهی و صیقلی کردن سطح چوب استفاده می شود. رنده انگشتی هم از رنده های با کیفیت است که برای استفاده در ساخت ماکت های کوچک و کارهای خرده کاری استفاده می شود بدنه این نوع اره از جنس پلیمر پلی کربنات است و از استحکام و مقاومت خوبی برخوردار می باشد. از این نوع رنده می توان برای فرم دهی چوب های نرمی مثل بالسا استفاده کرد.
رنده برقی و یک رو نر کردن چوب
رنده برقی از ابزارهای پر کاربرد در صنعت چوب می باشد که از آن برای صاف و یکنواخت کردن تخته های چوب در اندازه های مختلف استفاده می شود. در کارگاه های بزرگ قبل از استفاده از انواع چوب، بر روی اره فلکه، رنده و گونیا نصب می کنند و با استفاده از آن پستی، بلندی و موج های روی چوب برداشته می شود تا سطح چوب به یک زاویه ۹۰ درجه برسد. رنده برقی نجاری از یک بدنه اصلی، صفحه های خوراک، موتور و توپی تیغه تشکیل شده است. صفحه ابتدایی این دستگاه برای مقدار لایه برداری متحرک و صفحه انتهایی ثابت در نظر گرفته شده است.
رنده رومیزی
کف رنده یا رنده رومیزی یکی از ابزارهای اولیه در کارگاه های بزرگ است. کف رنده یک نر، رنده کردن چوب از عرض را انجام می دهد و رنده یک رو، رنده کردن از طول و سطح چوب را میسر می کند به زبان ساده از رنده رومیزی برای صاف کردن پستی و بلندی های سطح یا پهنای چوب استفاده می شود و سطح چوب یک دست و صاف شده و برای استفاده در ساخت سازهای چوبی آماده می شود.
تفاوت رنده های دستی و رنده هایی که روی دستگاه های چند کاره نصب می شود.
رنده های برقی که بر روی دستگاه های چند کاره نصب می شوند معمولا از سرعت و ظرافت خوبی برخودار هستند و پس از تنظیم رنده چوب را به شکل یکنواخت و مناسب یک رو نر و صاف می کند. ولی رنده های دستی دارای یک تیغه هستند که با کشیدن آن بر روی چوب می توان سطح آن را صاف کرد. استفاده از رنده دستی هم زمان بر است و هم انرژی زیادی از کار بر می گیرد. در این روش برای اطمینان از صاف و یکنواخت شدن سطح چوب باید از گونیای نجاری استفاده شود که این روش برای افراد غیر حرفه ای توصیه نمی شود چون ممکن است سطح چوب به شکل استاندارد صاف نشود.