روغن های گیاهی برای رنگ کاری چوب و انواع آن
در گذشته های دور قبل از آنکه رنگ های شیمیایی وارد بازار شوند. برای رنگ آمیزی سازه های چوبی از روغن های گیاهی مختلف مانند روغن کنجد، روغن کتان و… استفاده می شد. اما با ورود رنگ های شیمیایی مانند شاپاین، سیلر، کیلر، پلیستر، نیم پلیستر و … توجه ها به سمت رنگ های شیمیایی جلب شد و استفاده از این رنگ ها برای رنگ آمیزی سازه های چوبی مرسوم شد. ولی با پیشرفت های علمی جدید و آگاهی نسبت به نقاط ضعف و مضرات مواد شیمیایی برای بدن، بخصوص افراد شاغل در این حرفه دوباره توجه ها به سمت روغن های گیاهی جلب شده است با این تفاوت که دیگر پوشش های روغنی گیاهی مثل گذشته خام نبوده که گاهی اوقات باعث صدمه دیدن بافت چوب شود. امروزه این روغن های گیاهی بصورت فرآوری شده و با کیفیت بالا به بازار عرضه می شوند. که می تواند برای پوشش سازه های چوبی مناسب باشد.
تفاوت رنگ های شیمیایی با روغن های گیاهی چوب چیست؟
۱- رنگ های شیمیایی حاصل فعل و انفعالاتی هستند که در آزمایشگاه ها و کارخانه های رنگ سازی روی مواد شیمیایی صورت می گیرد و در نهایت به شکل مواد رنگ آمیزی چوب وارد بازار مصرف می شوند. همانطور که ملاحظه می کنید از روال تولید این مواد مشخص می شود که مواد مصنوعی ساخت دست بشر می باشند و در زمان کار بر روی چوب بصورت یک لایه و پوشش محافظ بر روی چوب قرار می گیرند. اما روغن های گیاهی مواد طبیعی هستند که بطور کاملا طبیعی از گیاهان موجود در طبیعت اصتحصال شده و پس از فرآوری و از بین بردن نقاط ضعف آنها، به بازار عرضه می شوند.
۲- یکی دیگر بزرگترین تفاوت بین رنگ های و طبیعی رنگ های شیمیایی این است که، رنگ های طبیعی برخلاف مواد شیمیایی جذب چوب نمی شوند این مواد بسرعت یا طی مراحل مختصر و مفید جذب و وارد مغز چوب می شوند و بصورت جزیی لاینفک از بافت چوب در می آیند .
۳- تفاوت دیگر این نوع از پوشش در نحوه کار می باشد برای رنگ آمیزی سازه های چوبی با مواد شیمیایی نیاز به کارها و وسایل زیادی است که شاید فقط انجام رنگ آمیزی چوب برای استاد کاران این حرفه آسان باشد و برای افراد غیر حرفه ای کاری سخت و غیر ممکن هست. اما پوشش چوب با روغن های گیاهی کار به نسبت آسانی است که با داشتن تجربه و مهارت کم هم قابل اجرا می باشد.
۴- یکی دیگر از تفاوت های این نوع از روغن گیاهی با رنگ های شیمیایی در عدم جذب و نفوذ آب، نم و رطوبت بروی سطح و بافت سازه های چوبی است که با روغن های گیاهی رنگ آمیزی شده اند. چون این ماده باعث آب ریز شدن و بطور کلی مانع جذب آب به بافت چوب می شود. ولی در رنگ های شیمیایی هرچند ممکن است لایه نازک پوشش رنگ برای مدتی مانع جذب آب به بافت سطحی و داخلی چوب شود اما هرگونه ترک و یا روزنه در رنگ های شیمیایی باعث نفوذ آب و پوسیدگی چوب می شود.
۵- از دیگر تفاوت های رنگ ها شیمیایی با روغن های گیاهی برای استفاده در سازه های چوبی انواع مختلف تم ها و رنگ های شیمیایی است که برای درست کردن یک رنگ در صورت عدم آشنایی کار بسیار مشکل و سختی می باشد. ولی پوشش های روغنی این مشکل تم های مختلف را نداشته به براحتی برای انجام کار مثل روغن های جلا در دسترس می باشند و چوب را براق و زیبا می کنند.
۶- همچنین در شیوه استفاده از رنگ های شیمیایی اگر به هر دلیلی رنگ و پوشش جایی از سازه آسیب ببیند. رنگ همه سازه باید برداشته شود و از نو رنگ آمیزی شود تا مشکل پوشش رنگی سازه برطرف شود. ولی در سازه هایی که با روغن گیاهی رنگ آمیزی می شوند جای آسیب دیده با روغن مناسب آمیخته می شود تا مشکل برطرف شود.
۷- یکی از مزیت های استفاده از روغن های گیاهی برای پوشش سطوح چوبی نداشتن عوارض شیمیایی در هنگام استفاده بر روی سطوح برای کاربر و استاد کاران و افرادی است که بعدا از آن سازه استفاده می کنند. ولی در رنگ های شیمیایی برای پوشش سطوح چوبی در هنگام کار نقاش ها ممکن است در صورت ورود هوای محیط کار به داخل دستگاه تنفسی کاربر باعث مشکلات تنفسی غیر قابل جبرانی برای آنها شود و همچنین رنگ های شیمیایی بعداز قرار گرفتن بر روی سطوح مختلف شروع به آزاد کردن مولکول ها از سطح فیلم محافظ براق رنگ به مدت یک سال می کنند که می تواند باعث مشکلات تنفسی، سردرد، میگرن برای افراد ضعیف، سالمند و کودکانی باشد که در آن مکان رفت و آمد داشته یا زندگی می کنند.
از رنگ های روغنی چوب بیشتر برای رنگ کردن چه سازه هایی استفاده می شود؟
۱- امروز از رنگ های گیاهی چوب در وحله اول بیشتر برای رنگ آمیزی وسایل چوبی که در پخت و پز استفاده می شود. مثل کفگیر، کاسه، بشقاب و.. چون ممکن است استفاده از مواد شیمیایی برای رنگ آمیزی این وسایل در کوتاه مدت و دراز مدت برای سلامتی زیان آور باشد.
۲- برای پوشش ابزارها و وسایل بازی کودکان هم بیشتر سعی می شود تا از روغن های گیاهی استفاده شود تا باعث آسیب رسیدن به کودکان نشده و سلامتی آن ها به خطر نیفتد.
۳- استفاده از رنگ های روغنی گیاهی برای رنگ آمیزی پارکت و کفپوش هم می تواند مفید باشد. چون استفاده از رنگ های شیمیایی برای رنگ آمیزی این سازه ها ممکن است به دلیل فرسایش در اثر نم، تردد و ساییده شدن وسایل باعث خشن و پوسته، پوسته شدن سطح چوب و کم شدن عمر مفید این سازه ها باشد.ولی با استفاده از روغن های گیاهی برای رنگ آمیزی آن ها و جذب این نوع روغن گیاهی در بافت چوب مانع از فرسایش چوب شده و عمر مفید آن را افزایش می دهد.
۴- استفاده از رنگ روغنی گیاهی برای رنگ آمیزی سازه های چوبی که در فضای باز قرار داشته و در معرض تغییرات جوی هستند. تقریبا از همه پوشش های رنگی بهتر و مناسب تر است زیرا بعد از استفاده بر روی چوب و جذب شدن در بافت آن مانع نفوذ نم، آفات و اشعه های خورشید بر روی سطح و داخل بافت چوب و فرسایش و از بین رفتن چوب می شود و به طبع آن عمر سازه چوبی افزایش چشمگیری پیدا می کند.