دوبل چوبی چیست و کاربرد آن
دوبل چوبی یکی از راه های اتصال قطعات چوب به یکدیگر است که در صنایع چوبی و تولیدی کاربرد دارد. در این روش برای اتصال دو قطعه چوب بجای استفاده از پیچ یا میخ یا هر وسیله اتصالی از چوب استفاده می شود و پس از انجام کار بر روی سطح چوب غیر از چیزی شبیه به گره اثری باقی نمی ماند هرچند روش مناسبی برای اتصال قطعات چوب محسوب می شود ولی باید دقت شود که برای اتصال قطعات بزرگ چوب ممکن است مناسب نباشد چون برای این کار هم باید از تعداد بیشتر دوبل چوبی توام با چسب چوب استفاده شود و هم قطعه چوب یا پینی که برای اتصال استفاده می شود باید از مقاومت خوبی برخوردار باشد.
دوبل چوبی چیست و چگونه ایجاد می شود؟
دوبل چوبی نوعی اتصال بین قطعات چوب است، در این روش برای وصل کردن دو قطعه چوب به هم ابتدا آن ها را روی هم قرار داده و در یک راسته به قطر استانداردی که در این روش پذیرفته شده است سوراخ می کنند. در این روش برای تولید پین های چوبی اتصال روال پذیرفته شده ای وجود دارد که می تواند از استحکام کافی برخوردار باشد. روال کار معمولا به این شکل است که قطر چوب در نظر گرفته شده برای ایجاد پین اتصال برای این کار که از قبل تراشیده و آماده شده است در حدود ۶ تا ۱۲ میلیمتر است طول این نوع چوب ها که برای اتصال مصرف می شود بنابر قطر چوب هایی ساخته می شود که قرار است به هم متصل شوند و استاندارد پذیرفته شده آن بین ۳ تا ۵ سانتیمتر در نوسان می باشد. پین اتصالی که با این مشخصات برای اتصال دو قطعه چوب مصرف می شود یک قطعه تراشیده شده به شکل میله، استوانه و دایره ای شکل است که به شکل ساده یا شیار دار تولید و با نام های مختلف روانه بازار می شود. برای اینکه این پین ها از استحکام لازم برخوردار باشند در ساخت آن ها از چوب درختانی مثل راش، گردو، صنوبر و کاج استفاده می شود.
استفاده از دوبل چوبی در گذشته
در زمان های قدیم برای سوراخ کردن چوب و انجام دوبل از مته های دستی استفاده می شده است ولی امروز برای انجام این کار می توان از انواع مختلف دریل استفاده کرد فقط کافی است مته ای که برای انجام سوراخ استفاده می شود از نظر قطر اندازه چوب استوانه ای شکلی که قرار است در حرفه قرار گیرد انتخاب شود. برای آنکه چوب براحتی وارد حفره شود بهتر است پس از سوراخ کردن چوب، مته مقداری در حفره چرخانده شود تا حفره از باد خور لازم برای قرار دادن چوب استوانه ای شکل برخوردار شود.پس از آن چوب استوانه ای شکل که به عنوان پین اتصال برای این کار در نظر گرفته شده است با چسب چوب آغشته شده و با ضربات چکش پلاستیکی درون حفره کوبیده می شود تا درون دو قطعه چوب محکم شود.
دوبل چوبی چه کاربرد هایی دارد؟
از دوبل چوبی جهت تولید مصنوعات چوبی در کارگاه های چوب استفاده می شود. در جاهایی مثل کشو ها، باکس های چوبی و … برای ایجاد اتصالات محکم و قوی معمولا از دوبل های چوبی استفاده می شود. دوبل می تواند برای اتصالات چوبی گزینه ای مناسب باشد چون داخل حفره های ایجاد شده قطعه ای چوب به شکل پین وارد می شود و در نتیجه می تواند استحکام و پیوستگی چوب را بسیار زیاد کرده و مقاومت آن را افزایش دهد.دوبل چوبی در گذشته های قدیم به دلیل کمتر در دسترس بودن ابزار اتصال مثل میخ یا پیچ و یا ماشین های میخ کوب و منگنه کوب از روش های بسیار مناسب برای چسباندن قطعات چوب به یکدیگر بوده است. امروزه از دوبل چوبی در صنایع مبلمان، دکوراسیون داخلی، ساخت اسباب بازی های چوبی، میل پرده چوبی و موارد مشابه استفاده می شود.
استفاده از دوبل چوبی چه مزایایی دارد؟
استفاده از دوبل چوبی باعث می شود که برای اتصال قطعات چوب به یکدیگر نیازی به پیچ، میخ و پیچ گوشتی نباشد و همین کار باعث استحکام کار شده و اگر به درستی این کار انجام شود انگار دو قطع چوب بدون استفاده از اتصالات دیگر از ابتدا به هم پیوسته بوده اند. این روش علاوه بر مستحکم کردن سازه باعث زیبایی سطح کار شده و در هنگام پرداخت و پوشش دهی چوب پین های دوبل چوبی به شکل گره هایی بر سطح چوب ظاهر می شوند و هیچ اثری از لوازم اتصال مثل میخ و پیچ بر روی سطح وجود ندارد. دوبل های چوبی باعث استحکام قطعات چوب به هم شده و این خاصیت این امکان را فراهم می کند که بتواند مقاومت بالایی در گوشه ها و تاج های چوب به وجود بیاورد. در سازه های چوبی که قابلیت چرخیدن و کشیده شدن را دارند یا ممکن است فضایی که در آن بکار گرفته می شوند تکان و حرکت زیادی داشته باشد استفاده از دوبل های چوبی می تواند استحکام کار را افزایش داده و عمر سازه چوبی را طولانی تر کند.
اتصالات بسکویتی
علاوه بر اتصالات دوبل چوبی در پاره ای از مواقع از اتصالات بسکویتی هم استفاده می شده است ولی به دلیل آنکه انجام آن فضای بیشتر از دوبل چوبی را اشغال می کرده است و ممکن بوده در اثر نبودن ابزار، فراهم کردن حفره لازم برای این کار سخت تر باشد و چون در اتصالات بسکویتی به دلیل آن که حجم تکه چوبی که برای اتصال استفاده می شود بزرگ تر از قطعات دوبل چوبی است امکان باد کردن، تورم و خارج شدن قطعه چوب از حالت عادی بیشتر می شود و این کار می تواند باعث ترک خوردن و متلاشی شدن چوب های اصلی گردد. دلیل استفاده کمتر از اتصالات بیسکویتی شاید بخاطر پهن و باریک بودن قطعه چوب استفاده شده در این روش باشد چون ممکن است باعث کاهش استحکام و اتصال ایجاد شده گردد، ولی در قطعه چوب دوبل به دلیل گرد بودن پین اتصال استحکام بیشتر است و میتواند با مقاومت بهتری دو قطعه چوب را به هم متصل کند.
میله چوبی
در اصطلاحات نجاری دوبل چوبی یا داول چوبی به یک میله یا استوانه تو‌پر چوبی گفته می شود که در انواع آجدار و ساده تولید می شود، از جمله کاربرد های میله چوبی استفاده در ساخت مبلمان منزل و دکوراسیون داخلی می باشد. اگر میله دوبل چوبی به صورت آجدار در ابعاد ۳ تا ۵ سانتیمتر برش بخورد و آماده شود می تواند نقش پین یا میخ چوبی را در همه اتصالات چوبی با استحکام بالا بازی کند.