انواع چوب جنگلی

انواع چوب جنگلی

جنگل ها مناطق وسیع پوشیده از انواع درختان، درختچه ها و گونه های علفی هستند که در نقاط مختلف جهان می رویند. جنگل ها به دو روش طبیعی( خود رو) و مصنوعی (دست کاشت) رویش دارند. در جنگل های طبیعی رشد و رویش گیاهان به شکل طبیعی و خودرو است و بشر در آن دخل و تصرفی ندارد. ولی جنگل های مصنوعی یا دست کاشت  به وسیله انسان ها در مناطق خاصی که از نظر رویشگاه، مناطق مستعدی هستند یا بیم آن می رود که به دلیل برداشت بیش از حد درختان و چوب جنگلی بافت طبیعی و جنگلی منطقه در معرض نابودی و انقراض باشد انجام می شود.

اجزا تشکیل دهنده درختان جنگلی

اجزا تشکیل دهنده درختان جنگلی شامل مواردی است که به طور مختصر مورد بررسی قرا می گیرد. اولین قسمت هر درخت ریشه آن است. ریشه عضو زیر زمینی درخت است که مهمترین عضو درخت از لحاظ رشد و حفظ بقا محسوب می شود. وظیفه ریشه جذب مواد غذایی از زمین و محکم نگه داشتن درخت را به عهده دارد. بعد از ریشه، حد فاصل ریشه و آنچه روی زمین است را طوقه می گویند. قسمت پایینی درخت و تا حدود ۵۰ سانتیمتر با نام کنده شناخته می شود.

مهمترین قسمت درخت که در صنایع مختلف چوب مورد استفاده قرار می گیرد از قسمت بالایی کنده شروع شده و تا قسمتی که شاخه ها رویش دارند امتداد می یابد و تنه نامیده می شود. قسمت هوایی درخت که پوشیده از انواع شاخه های اصلی و فرعی است تاج گفته می شود. لایه سطحی تنه که وظیفه  حفاظت و نگهداری تنه در مقابل عوامل مختلف جوی و حشرات را برعهده دارد پوست درخت نامیده می شود پوست درخت قشر زاینده درخت را در برگرفته و از آن محافظت می کند.

مهمترین قسمت درخت که در صنایع کاربرد دارد؟

مهمتری قسمت  درخت که در صنایع کاربرد دارد تنه آن است. تنه قسمت بین محل رویش شاخه ها و کنده درخت  را دربر می گیرد. در این قسمت معمولا شاخه ای روئیده نمی شود، تنه درخت ممکن است بلند و استوانه ای باشد در گونه هایی از درختان جنگلی قطر تنه درخت به حدود ۷ متر هم می رسد. تنه انواع درختان به دو شکل دیده می شود یا راست و ایستاد و بدون انشعاب است و یا آنکه تنه کوتاه است و در ارتفاع مشخصی منشعب می شود و تشکیل تاج متراکمی را می دهد.

معمولا درختانی با ارتفاع ۵ متر یا کمتر در میان درختان جنگلی با عنوان درختچه شناخته می شوند. با این وجود در جنگل های مناطق مختلف جهان درختان بسیار بلندی هم وجود دارند ارتفاع بعضی از درختان جنگلی در مناطق بارانی و استوایی به بیش از ۵۰ متر هم می رسد. همچنین در بعضی از مناطق جهان مثل استرالیا و آمریکای شمالی درختان غول پیکری در مناطق جنگلی رشد می کنند که ارتفاع آن ها حتی به بیش از صد متر هم می رسد.

عمر درختان مختلف هم با یکدیگر متفاوت است و اثرات این تفاوت را در رشد و آماده شدن تنه درخت برای برداشت چوب آنها می توان به وضوح مشاهده کرد.  تنه بعضی از درختان جنگلی کمتر از ۱۰ سال و بعضی گونه هایی که رشد کمی دارند حتی زمانی در حدود چندین دهه هم طول می کشد تا آماده برداشت شوند.

ویژگی چوب های جنگلی

چوب های جنگلی دارای گونه های مختلفی بوده و از تنوع زیادی برخوردار می باشند. چوب های جنگلی از نظر بافت، رنگ و چگالی دارای تنوع وسیعی می باشند. انواع چوب ها حتی در مقایسه با فولاد هم وزنش مقدار بار بیشتری را می تواند تحمل کند، برخلاف مواد دیگر بافت چوب در مقابل مواد شیمیایی رقیق و ضعیف از مقاومت خوبی برخوردار می باشد. از خاصیت عایق بندی خوبی در مقابل گرما،  الکتریسیته و سرما برخوردار است. به دلیل هوایی که در بین بافت های سلولی یا حجره ای چوب محبوس می باشد بافت چوب را به عنوان یکی از بهترین عایق های حرارتی بدل کرده است

عیوب و نقاط ضعف چوب

با وجود ویژگی های خوبی که چوب دارد نقاط ضعف بزرگی هم می توان برای آن برشمرد که قبل از استفاده های مختلف باید به آن ها توجه شود مثلا چوب می تواند مشتعل شود و بسوزد منتهی به دلیل بافت مقام اکثر چوب ها زمان اشتعال آنها متفاوت بوده و این اتفاق در شرایط خاص ممکن‌ است روی دهد و براحتی اکثر چوب ها مشتعل نمی شوند. از مشکلات دیگر چوب حشرات، قارچ ها و موجودات حفار است که می توانند باعث سوراخ شدن بافت چوب و پوسیدگی آن شوند‌.

از دیگر مشکلات انواع چوب آن است که در اثر تغییرات رطوبت محیط یا دما ممکن است بافت آن ها دچار هم کشیدگی و وا کشیدگی شود که باعث ترک برداشتن و خورد شدن بافت چوب و کاهش مقاومت و استحکام آن می شود. البته تا کنون بشر توانسته است راه حل های زیادی را برای مشکلات طبیعی و غیر طبیعی که ممکن است باعث آسیب  رساندن به بافت چوب های مختلف شود محیا سازد و باعث بالا رفتن عمر انواع سازه های چوب جنگلی شود.

کاربردهای انواع چوبهای جنگلی

از زمان های قدیم چوب نقش بزرگی در زندگی نسل های مختلف بشر داشته است در گذشته بیشترین کارکرد چوب های جنگلی استفاده برای ساخت خانه های چوبی یا  انواع کشتی و راه آهن  بوده و بیشتر از آن به عنوان منبع سوخت برای گرمایش استفاده می شده است.

اما با پیشرفت های تکنولوژیکی زیادی که در سال های اخیر در زندگی بشر رخ داده است وابستگی به چوب جنگل ها برای سوخت بسیار کم شده است امروزه از چوب های جنگلی بیشتر برای استفاده در صنایع مختلف چوب استفاده می شود و چوب به عنوان ماده اولیه نقش بزرگی در ساخت انواع سازه های مختلف دارد.

امروزه حتی برای استفاده بهینه از چوب و حفظ منابع جنگلی کار بجایی رسیده است که حتی از خرده های دور ریز چوب هم در چوب های صنعتی مثل ام دی اف و لترون استفاده می شود و از باقی مانده آن هم در تولید کاغذ های درجه چند کارتنی استفاده می شود.

انواع چوب های جنگلی پرمصرف

در جنگل های مختلف دنیا گونه های مختلفی از درخت وجود دارد که بنا به دلیل مختلف از همه آن ها در صنایع چوب استفاده نمی شود. درختان جنگلی که دارای ویژگی های لازم برای استفاده در صنایع چوب بوده و به صورت گسترده مصرف می شوند عبارتند از : چوب راش، چوب ملچ، چوب چنار، چوب بلوط، چوب تبریزی، چوب ممرز، انواع چوب های کاج بخصوص درختان سوزنی برگ روسی مثل نراد، یولکا، ساسنا، چوب ماهگونی یا آکاژو، چوب آکونه یا گابون، چوب ساج یا تیک، چوب آبنوس، چوب افرای سیاه، چوب والسا یا بالسا، چوب زبان گنجشک یا ون، چوب شمشاد، چوب لاله درختی، چوب کاج یا بالسام و …